Mioterapia to ćwiczenia mięśniowe, gimnastyka lecznicza, której celem jest zharmonizowanie działania poszczególnych grup mięśniowych, zwiększenie siły i napięcia mięśni hipotonicznych oraz oraz rozluźnienie hipertonicznych. Terapia miofunkcjonalna przeznaczona jest dla osób zdrowych, w każdym wieku, które wykazują dysfunkcje układu ustno-twarzowego.
40 % dzieci w Polsce ma nabyte wady zgryzu, które powstają w pierwszym okresie życia.
Czynność układu mięśniowego ma kluczowy wpływ na wzrost i kształtowanie się twarzy, stosunek szczęki do żuchwy, modelowanie stawów skroniowo-żuchwowych oraz wielkość łuków zębowych.
We wczesnym dzieciństwie narząd żucia może być poddany działaniu niekorzystnych czynników, a nieleczone nieprawidłowości z tego okresu predysponują do powstawania zaburzeń w późnym dzieciństwie. Kształt kośćca głowy jest także rezultatem pracy mięśni. Jeżeli kierunki działania sił są fizjologiczne, to kościec kształtuje się prawidłowo, natomiast gdy występuje zaburzenie kość ulega odkształceniom. Dlatego przywrócenie równowagi mięśniowej w tym obszarze działa jak “żywy aparat ortodontyczny” i gwarantuje poprawę zgryzu oraz kształtu twarzoczaszki. Najlepsze efekty mioterapii uzyskuje się w wieku żłobkowym i przedszkolnym do 6-7 roku życia, a możliwości zapobiegania ustają około 10 roku życia.
Rozróżniamy ćwiczenia mięśniowe czynne i bierne. Ich efektem jest usprawnienie miejscowego przebiegu krwi, poprawienie siły mięśni i rozwój kośćca. Ćwiczenia dobierane są w zależności od wieku i wady zgryzu, a korzystny wynik leczenia zależy od współpracy dziecka i jego rodziców.
Terapia funkcjonalna ma znaczenie w profilaktyce oraz wczesnym leczeniu wad zgryzu, w usprawnieniu leczenia ortodontycznego, a także utrwalaniu wyników leczenia ortodontycznego. Znaczna część pacjentów poddawana terapii ortodontycznej wykazuje zaburzenia w pracy mięśni układu ustno-twarzowego. Na przykład nieprawidłowa praca języka może przyczyniać się do powstania wady zgryzu. Jeżeli skupimy się tylko na leczeniu ortodontycznym, to po zakończeniu leczenia z powodu nieprawidłowej pozycji i funkcji języka istnieje ryzyko nawrotu wady.
Mioterapia stosowana jest także w profilaktyce bruksizmu, wywołanego nieprawidłową aktywnością mięśni narządu żucia, a także usprawniania aparatu mowy i żucia po zabiegach chirurgicznych i urazach.
Warto zaznaczyć, że nie każde dziecko wymaga leczenia aparatami ortodontycznymi, ponieważ ćwiczenia mięśniowe mogą okazać się wystarczającą terapią w przypadku wad nabytych. Natomiast niezależnie od wieku pacjenta należy pamiętać o związku między wadami zgryzu, próchnicą i chorobami przyzębia.
