Aktywny tryb życia sprzyja zachowaniu dobrej kondycji i samopoczucia. Wachlarz możliwości przemieszczania się, spędzania czasu wolnego oraz uprawiania sportów podlega ograniczeniom jedynie naszych potrzeb i wyobraźni. Osoby dorosłe ponoszą odpowiedzialność same za siebie, natomiast w przypadku dzieci niezbędna jest wiedza i doświadczenie ich opiekunów.
Uprawianie sportów, zwłaszcza kontaktowych jak piłka nożna, piłka ręczna, siatkówka, sztuki walki, a także jazda na rowerze podnosi do 61% ryzyko urazu zębów.
Urazy zębów najczęściej dotyczą dzieci z uzębieniem mlecznym w wieku 2 – 4 lat oraz dzieci z uzębieniem stałym w wieku 8 – 10 lat.
U chłopców do urazów dochodzi 2 razy częściej niż u dziewcząt.
Następstwa urazu zębów mlecznych, to zwichnięcia czyli wybicie zęba, a do 2 roku życia dziecka konsekwencją urazu jest wtłoczenie czyli wbicie zęba w głąb wyrostka zębodołowego kości.
Następstwami urazu zębów stałych są:
- złamanie korony,
- złamanie korzenia,
- zwichnięcie (wybicie) zęba
- lub wtłoczenie (wbicie) zęba.
Odległym w czasie skutkiem urazu zęba może być:
- zahamowanie rozwoju korzenia zęba,
- resorpcja czyli zanik korzenia zęba,
- obumarcie zęba,
- przebarwienie zęba,
- zanik kości wyrostka zębodołowego wokół zęba.
Czynnikiem usposabiającym do urazu zębów sa wady zgryzu, a szczególnie te związane z wychyleniem siekaczy górnych, ponieważ zwiększają ryzyko urazu do 50 %. Wychylenie zębów, siecznych górnych może być spowodowane sztucznym karmieniem dziecka w wieku niemowlęcym, ssaniem kciuka, wadami postawy. W większości sytuacji wcześnie rozpoczęte leczenie będzie sprowadzać się do ćwiczeń i prostych aparatów ortodontycznych. Z wiekiem leczenie stanie się bardziej skomplikowane, dłuższe i droższe. Dlatego tak ważna jest wczesna konsultacja i regulacja wady zgryzu. Koszty konsekwencji stomatologicznych nieleczonej wady zgryzu mogą przewyższyć koszty ortodoncji.
Jak zapobiegać urazom zębów podczas uprawiania sportów ?
Głównie poprzez:
- leczenie wad zgryzu,
- unikanie gier oraz zabaw w miejscach zatłoczonych,
- stosowanie wewnątrzustnych ochraniaczy na zęby oraz kasków ochronnych na głowę i twarz.
Stosowanie ochraniaczy zmniejsza ryzyko urazu 60-krotnie. Zadaniem ochraniacza jest zredukowanie częstości uszkodzenia tkanek twardych zębów i struktur otaczających przez absorbowanie i redystrybucję siły uderzenia. Dobre ochraniacze są wykonane najczęściej z takich materiałów jak poliuretan, PCV, miękkie masy akrylowe, naturalny kauczuk. otworami.
Moda na uprawianie sportu oraz zdrowy styl życia zaowocowała przeniesieniem zachowań zawodowych sportowców na życie codzienne. Niezbędnym dodatkiem ludzi uprawiających sport stał się ochraniacz komponujący się kolorystycznie ze sportowym strojem i sprzętem.
