Wadami zgryzu określamy zaburzenia w budowie i funkcji w obrębie narządu żucia. Dotyczą nieprawidłowości w ustawieniu zębów oraz relacji szczęki i żuchwy. Często z towarzyszącymi objawami ze strony mięśni żucia i stawów skroniowo-żuchwowych.
Przyczyny powstawania wad zgryzu mogą być wrodzone lub nabyte.
Czynniki wrodzone (wewnętrzne) to dziedziczność oraz choroby matki przebyte przez matkę w czasie ciąży jak zaburzenia endokrynologiczne, choroby wirusowe oraz zażywane leki..
Czynniki nabyte (zewnętrzne) stanowią 80 % przyczyn wad zgryzu.
W zależności od okresu rozwoju dziecka będą to czynniki, które zadziałały w życiu płodowym jak ucisk wewnątrzmaciczny czy uraz mechaniczny, podczas porodu np. poród kleszczowy, a po porodzie niekorzystne układanie niemowlęcia i karmienie, a następnie nieprawidłowe, szkodliwe nawyki.
Zarówno nieprawidłowa pozycja dziecka podczas karmienia uniemożliwiająca wysuwanie żuchwy jaki i nieprawidlowy smoczek w przypadku konieczności karmienia dziecka butelką przyczyniają się do “rozleniwienia” narządu żucia i przetrwałego niemowlęcego sposobu połykania, który z kolei generuje wady zgryzu.
Do szkodliwych nawyków zalicza się również oddychanie przez usta, ssanie kciuka, obgryzanie kredek, ołówków.
Ważne jest także dbanie o zdrowie zębów zarówno u dzieci jak i dorosłych. Braki zębowe dzieci przyczyniają się do nieprawidłowych miejsc wyrzynania zębów stałych oraz wad wymowy. Dzieci z destrukcją tkanek twardych w wyniku próchnicy i braków zębowych unikają gryzienia twardych pokarmów nie dostarczając sobie w ten sposób bodźców do stymulacji kości do rozwoju. Konsekwencją są wady zgryzu.